PCIe 5.0 GPU, PCIe 4.0 Anakartta Çalışır mı?

Yeni bir GPU sezonu kapıda. Bu da yeni ekran kartlarını arzulamak, yükseltmeleri planlamak ve muhtemelen mevcut sisteminizi yeni ve parlak bir şey lehine emekliye ayırmaya başlamak anlamına geliyor. AMD ve Nvidia'nın son sürümleriyle birlikte, potansiyel olarak her zamankinden daha önemli bazı kararlar vermek gerekiyor. Mevcut grafik kartınızı değiştirip işi bırakacak mısınız yoksa daha temel bir yükseltme mi yapacaksınız? Kararlar, kararlar.

Bilgisayarların modüler yapısı, yeni bir bileşen eklerken her şeyi yükseltmek zorunda olmamanız gerektiği anlamına gelir. Bununla birlikte, söz konusu bileşen bir grafik kartı olduğunda, ondan en iyi şekilde yararlandığınızdan emin olmak mantıklıdır. Sonuçta ucuz değiller ve elinize bir Nvidia GeForce RTX 5080 veya AMD Radeon RX 9070 XT almayı başarırsanız, başka bir yerde darboğaz yaşamadığınızdan emin olmak isteyeceksiniz.

Nvidia GeForce RTX 50 Serisinden bir GPU almayı düşünüyorsanız, bu yeni GPU'lar standardın en son sürümünü desteklediğinden PCIe 5.0 anakarta yükseltmeniz gerekip gerekmediğini merak ediyor olabilirsiniz. Kısa cevap: hayır, yükseltme yapmanıza gerek yok. PCIe 4.0 modern oyunlar için fazlasıyla yeterli bant genişliği sunuyor. Biraz daha uzun cevap: En yeni platformlar yeni grafik kartınızdan en iyi şekilde yararlanmanıza yardımcı olacak özelliklerle birlikte geldiğinden yine de yükseltme yapmak isteyebilirsiniz.

Bu durumun yalnızca Nvidia'nın yeni RTX 50 Serisi GPU'ları için geçerli olduğunu belirtmek gerekir. AMD'nin Radeon RX 9000 Serisi ve Nvidia'nın önceki nesli hala PCIe 4.0 kullanıyor.

Peki, PCIe tam olarak nedir ve neden önemsemelisiniz? Peripheral Component Interconnect Express (PCIe), grafik kartları, yakalama kartları, SSD'ler ve üst düzey ağ cihazları dahil olmak üzere cihazları bilgisayarınıza bağlayan yüksek hızlı bir arabirimdir. PCIe ile ilgili biraz garip olan şey, seri bir veri yolu olmasına rağmen bant genişliğini artırmak için aynı anda çalışan birden fazla şeridi desteklemesidir. Grafik kartları maksimum performans için genellikle 16 şerit (x16) kullanır.

Bant genişliğinden bahsetmişken, her yeni PCIe nesli bir öncekinin bant genişliğini etkili bir şekilde ikiye katlıyor. PCIe 5.0, PCIe 4.0'ın 32GB/s'sine kıyasla 63GB/s sunuyor (tam x16 bağlantı kullanıldığında). İyi haber şu ki, fiziksel bağlantı nesiller arasında değişmedi, bu nedenle bir PCIe 5.0 GPU'yu bir PCIe 4.0 anakarta takabilirsiniz ve bunun tersi de geçerlidir. İsterseniz PCIe 5.0 grafik kartını PCIe 3.0 anakartta bile kullanabilirsiniz, ancak bu noktada CPU'nuz muhtemelen büyük bir darboğaz olacaktır.

Bu konuyu açıklığa kavuşturduğumuza göre, işte size partilerde kullanabileceğiniz ve arkadaşlarınızı etkileyebileceğiniz kullanışlı bir tablo:

PCIe 5.0 bir önceki modele göre iki kat daha fazla bant genişliği sunarken, bu iki kat daha fazla kare hızı anlamına mı geliyor? Hayır, hiç de değil. Grafik kartınızın bant genişliği, performansında gerçekten sınırlayıcı bir faktör değildir. Bant genişliğinin önemli olduğu belirli durumlar olsa da, oyun bunlardan biri değildir. Testlerde, Nvidia'nın en yeni grafik kartlarıyla PCIe 5.0'dan PCIe 4.0'a düşmek yaklaşık %1'lik bir performans düşüşüne neden oluyor. Bu tek başına acele edip en yeni platforma yükseltme yapmak için bir neden değil.

Yükseltme yapmak için çok daha iyi bir neden, en yeni CPU'lardan ve platform özelliklerinden yararlanmaktır. Hem AMD hem de Intel kısa süre önce yeni işlemcilerini piyasaya sürdü ve AMD Ryzen 9 9950X üretkenlik ve oyun kıyaslamalarında lider oldu. Intel'in 15. nesil "Arrow Lake" CPU'ları Core Ultra 200 Serisi olarak yeniden adlandırıldı ve performans açısından AMD'nin teklifleriyle tam olarak eşleşmese de hala güçlü yongalar. Hem AMD'nin hem de Intel'in en yeni anakartları PCIe 5.0'ı destekliyor.

İşte hayatınızı kolaylaştırmak için tüm bunların TL;DR'si:

• GeForce RTX 50 Serisi grafik kartı kullanmak için anakartınızı veya CPU'nuzu yükseltmeniz gerekmez.
• Oyun oynamak için PCIe 4.0 ile PCIe 5.0 arasında anlamlı bir performans farkı yoktur.
• Sisteminiz eskiyse, daha yeni özelliklere erişmek için yükseltme yapmak iyi bir fikirdir.
• Bu güce aç GPU'larla başa çıkmak için güç kaynağınızı yükseltmeniz gerekebilir, ancak hepsi bu kadar.